Toespraak door Jan van Zanen bij de opening van de Haagse Vredesbeurs, 23 september 2023

Geachte aanwezigen,

Vrede: veel mensen zullen bij dat woord als eerste denken aan het tegenovergestelde van oorlog.

En vrede, en oorlog, vooral associëren met staten, met legers.

Of met internationale samenwerkingsverbanden, zoals een VN-vredesmacht, om de vrede te bewaren.

Weer anderen denken misschien aan het vreedzaam beslechten van geschillen tussen staten door middel van arbitrage.

Zoals dat hier gebeurt sinds de eerste vredesconferenties van 1899 en 1907, die het begin markeren van Den Haags ontwikkeling tot internationale stad van vrede en recht.

Of het ter verantwoording roepen van oorlogsmisdadigers, onder het motto ‘geen vrede zonder gerechtigheid’, zoals de eerder dit jaar overleden voorvechter van het internationale strafrecht Benjamin Ferencz altijd zei.

Morgen is weer de Open Dag van Just Peace en zullen verschillende internationale organisaties hun deuren openen voor het publiek.

Zodat iedereen met eigen ogen kan zien waar en hoe er vanuit Den Haag wordt gewerkt aan een vreedzame, veilige en rechtvaardige wereld.

Daarnaast organiseert Just Peace, een samenwerking tussen de gemeente en de Humanity Hub het hele jaar door activiteiten rond deze thema’s.

Maar vrede dat is ook iets van alledag, van heel dichtbij huis.

Sterker nog, die vrede van alledag is misschien wel het allerbelangrijkst voor Den Haag.

Het fundament onder onze stad.

Vrede en gerechtigheid moeten er in de allereerste plaats zijn voor de Hagenaars en de Hagenezen, zo heb ik gezegd bij mijn installatie tot burgemeester.

Daarom ben ik blij vandaag hier te zijn, te midden van mensen die zich, op verschillende manieren, actief inzetten voor vrede.

Als mensen mij vragen naar waar onze wapenspreuk naar verwijst, dan zeg ik altijd:

‘Vrede en recht’ dat is meer dan het Vredespaleis, het Internationaal Strafhof en de vele ngo’s.

‘Vrede en recht’, dat wordt dagelijks waargemaakt door talloze inwoners van onze stad.

Mensen met uiteenlopende achtergronden, van verschillende religies.

U moet weten dat ik sinds mijn tijd als burgemeester van Amstelveen jaarlijks ontmoetingen heb met vertegenwoordigers van alle levensbeschouwelijke en religieuze groeperingen in de stad.

Waarom?

Omdat ik geloof in de kracht van alles wat verenigt en zo onze samenleving sterker maakt.

Kerkgenootschappen, religieuze en levensbeschouwelijke groeperingen vormen in dat geheel een onmisbare schakel.

Allemaal bouwen ze, ieder op hun eigen manier, mee aan onze samenleving.

Er worden mooie initiatieven in onze stad ontplooit om mensen met elkaar in contact te brengen, vreedzaam samenleven te bevorderen.

Zoals het initiatief de Vreedzame Wijk, dat ik al ken uit mijn Utrechtse tijd.

Ik gun het deze stad dat mensen uit ‘verschillende werelden’ elkaar een beetje beter weten te vinden.

Als we elkaar meer tegenkomen, gaan we minder in stereotypen denken en dan ontstaat vaak meer begrip en respect voor elkaar.

Neemt de kans op spanningen af.

Daar wordt Den Haag ook sterker van.

Harmonie vergroot de veerkracht van onze samenleving.

Dat begint met mensen met elkaar in contact brengen.

En kinderen van jongs af aan erop te wijzen hoe belangrijk het is om op een vreedzame en respectvolle manier met elkaar om te gaan.

In mijn werk voor de wereldvereniging van gemeenten UCLG heb ik mogen ervaren hoeveel impact lokale vredesinitiatieven kunnen hebben.

Oud-burgemeester Wim Deetman stond 15 jaar geleden aan de wieg van de UCLG Peace Prize die zulke initiatieven wil huldigen.

Bij alle noodzakelijke internationale oriëntering moeten we steeds aandacht houden voor wat er op lokaal niveau gebeurt om de vrede te bevorderen.

Daarom zeg ik u dank.

Dank voor uw inzet voor vrede, in Den Haag en vanuit Den Haag.

En wens ik u een inspirerende dag toe.